Sarny odzyskują dawny kształt

Elewacja domu bramnegoPo roku remontu elewacji domu bramnego zespołu dworskiego w Sarnach 7 maja 2016 r. zdemontowano rusztowania zakrywające front budynku. Po raz pierwszy od dziesięcioleci ukazał się kształt zespołu, jaki widoczny jest na historycznych grafikach.

Przez większość XX wieku szczyt domu bramnego Zamku Scharfeneck był niekompletny. Tylko mały wątek ceglany sugerował, że kiedyś budynek zwieńczony był neogotyckim krenelażem.

Dwór Sarny kiedyś i dziśMur ten, wprowadzony podczas przebudowy domu bramnego na początku XIX wieku w stylu neogotyckim, rozebrano prawdopodobnie na początku XX wieku. Nie przywiązywano wtedy już wagi do architektury Zamku Scharfeneck—od końca XIX wieku traktowano go wyłącznie w kategoriach użytkowych i gospodarczych.

W 2014 r. zaprojektowaliśmy odbudowę krenelaża według historycznych grafik, przywrócenie tarasu od strony zachodniej i odnowienie tynków.

Kiedyś drewniany, obecny taras jest wykonany w technologii współczesnej. Nałożono historyczny tynk barwiony w masie. Kolor lekko czerwonego piasku dobrano na podstawie badań stratygraficznych.

Odkryto i uwidoczniono dawną latrynę, która służyła straży zamkowej przebywającej w domu bramnym. Było to unikatowe rozwiązanie wykorzystujące ciek wodny przed domem bramnym, po którym ślady widoczne są w postaci sklepień w murach oporowych budynku.

Odkryto też duży otwór strzelniczy mogący pomieścić lufę działa. Po raz pierwszy od stuleci ta ambrazura wyeksponowana jest w elewacji frontowej domu bramnego.

Przejazd bramnyWyremontowano też przejazd bramny, w którym po zdjęciu około pół metra gruntu ukazał się bruk z rynsztokami po bokach. Podczas prac tynkarskich dzięki badaniom dr Artura Kwaśniewskiego z Politechniki Wrocławskiej odsłonięto mur z XVI-XVII wieku, kiedy sklepienie nad przejazdem było niższe niż obecnie. Ściany te pozostały nieotynkowane, aby zaznaczyć kształt tamtych sklepień—świadek pierwotnego przejazdu i przebudowy w drugiej połowie XIX wieku.

Przejazd bramny, Dwór SarnyDom bramny w zespole dworskim to element założenia tak samo ciekawy, jak główny budynek dworski czy Kaplica św. Jana Nepomucena. Wielokrotnie przebudowywany, jest świadkiem całej historii założenia. Kamienny mur oporowy, który obecnie stanowi wschodnią część przejazdu bramnego, powstał w 1590 roku lub wcześniej. Przekazy mówią o istnieniu tu małego zamku czy wieży rycerskiej jeszcze w średniowieczu.

W XVII wieku w miejscu muru oporowego ze strzelnicami nad południową bramą zamku wybudowano okazały dom bramny, bogato dekorowany wewnątrz (przetrwały pozostałości polichromii) i nakryty ozdobnym dwuszczytowym dachem. W XIX wieku budynek zmniejszono i nadano mu formę neogotycką.

W odróżnieniu od innych prac w zespole dworskim, na które udało nam się pozyskać dotacje Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dom bramny Fundacja Odbudowy Dworu Sarny remontuje wyłącznie dzięki środkom prywatnym. Główny cel tego remontu to budowa infrastruktury (punkt obsługi ruchu turystycznego) umożliwiającej udostępnienie do zwiedzania Kaplicy św. Jana Nepomucena. Obecnie trwają prace wykończeniowe domu bramnego.